20 Aralık 1873 tarihinde İstanbul’un Fatih ilçesinde bulunan Sarıgüzel mahallesinde dünyaya gelen Mehmet Akif Ersoy’un annesi, Emine Şerif Hanım, babası ise Kosova doğumlu Mehmet Tahir Efendi’dir. Nuriye isimli bir de kız kardeşi vardır. Asıl adı Ragif’dir. Ancak çevresindekilerin ona Akif ismiyle seslenmesi nedeniyle Akif ismini benimsemiştir.
İlköğrenimine dört yaşında İstanbul’un Fatih ilçesinde bulunan Emir Buhari Mahalli Mektebi’nde başlayan Ersoy, iki yıl burada öğrenim görmesinin ardından, İptidai (ilkokul) bölümüne geçer. Ortaöğrenimine ise 1882 yılında Fatih Merkez Rüştiyesi’nde başlar. 1885 yılında Mülkiye İdadisi’ne başlayan Mehmet Akif Ersoy’un 1888 senesinde babasını kaybetmesi ve ertesi sene Fatih’te bulunan evlerinin yanması sonucu ailesi yoksul duruma düşer. Mehmet Akif bunun üzerine yatılı okulda okumak için Mülkiye İdadisi’nden ayrılıp, Ziraat ve Baytar Mektebi’ne geçer. Okulun son dönemlerinde şiire ilgisi artan Mehmet Akif, bu okuldan 1893 yılında birincilikle mezun olur.
Yabancı dillere merakı ile bilinen Ersoy, Arapça, Farsça ve Fransızca eğitim almıştır. Ziraat ve Baytar Mektebi’nden mezun olduktan sonra 6 ay içerisinde Kuran-ı Kerim’i ezberleyerek hafız olur. 1893 – 1913 seneleri arasında memurluk yapan Mehmet Akif, 1898 yılında Mehmet Emin Bey’in kızı İsmet Hanım ile hayatını birleştirmiştir.
Birinci Meşrutiyet’in ilanından sonra 27 Ağustos 1908 tarihinde Sırat-ı Müstakim dergisinin başyazarlığını yapmıştır. Bu dergide birçok şiir ve yazıları yayınlanan Mehmet Akif, 1913 senesi şubat ayında kürsülerde halkı vatan savunmasına çağırmak için konuşmalar yapar. Balkan Savaşları, Çanakkale Savaşı ve Kurtuluş Savaşı dönemlerinde çeşitli görevler alır. 1920 – 1923 yılları arasında 1. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde milletvekilliği yapmıştır.
İstiklal Marşı yazılması için yapılan yarışmaya 500 lira ödül konması sebebiyle başta katılmak istemeyen Mehmet Akif, Milli Eğitim Bakanı olan Hamdullah Suphi Bey ve arkadaşı Hasan Basri Bey’in ricaları üzerine katılmaya karar verir. Yazdığı İstiklal Marşı,17 Şubat 1921 tarihinde Sırat-ı Müstakim ve Hakimiyet-i Milliye dergilerinde yayınlandıktan sonra, 12 Mart 1921 tarihi saat 17.45’te milli marş olarak kabul edilir. Kendisine verilen 500 lirayı da Dar’ül Mesai Vakfına bağışlamıştır.
Kurtuluş Savaşı ve sonraki dönemi Mısır’da geçiren Mehmet Akif Ersoy, siroz hastalığına yakalanınca 17 Haziran 1936 yurda döner. 27 Aralık 1936 tarihinde İstanbul Beyoğlu’nda bulunan Mısır Apartmanı’nda yaşamını yitirmiştir. Mezarı Edirnekapı Şehitliği’ndedir.