Mazhar Osman (1884-1951), Türk ruh sağlığı alanında önemli bir isimdir ve Türkiye’de ilk modern psikiyatri hastanesini kurarak Türk tıbbına büyük katkılarda bulunmuştur.
Mazhar Osman Uzman Kimdir?
Mazhar Osman Uzman, 5 Mayıs 1884 tarihinde Sofulu’da doğmuş ve 31 Ağustos 1951’de İstanbul’da hayatını kaybetmiştir. Ruh ve sinir hastalıkları uzmanı olarak, Türkiye’de psikiyatri alanında önemli bir dönüşümün öncüsü olmuştur. 1904 yılında Askeri Tıbbiye’yi bitirip doktorluk mesleğine adım atmıştır. Mezuniyetinin ardından Gülhane Askeri Hastanesi’nde Akliye Servisi’nde öğretmen yardımcılığı yapmaya başlamıştır. 1909 ve 1911 yıllarında Almanya’ya giderek, modern psikiyatri biliminin önemli isimlerinden Alzheimer ve Kraepelin ile çalışmış, Berlin’de ise Ziehen ile eğitim almıştır. Bu dönemde edindiği bilgiler, onun kariyerinde derin izler bırakmış ve Türk psikiyatrisinin gelişimine büyük katkıda bulunmuştur.
Etkisi ve Mirası
Mazhar Osman’ın en büyük katkılarından biri, Türkiye’nin ilk modern ruh sağlığı hastanesini kurmuş olmasıdır. 1924 yılında Bakırköy’deki terkedilmiş bir kışlanın ruh sağlığı hastanesine dönüştürülmesi için gereken izinler alınmış ve 1927’de Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi kurulmuştur. Bu hastane, psikiyatri alanındaki ilk modern sağlık kuruluşu olarak önemli bir adım olmuştur. Hastanenin başhekimliğini uzun yıllar sürdüren Mazhar Osman, burada yaptığı yeniliklerle de Türk tıbbına katkı sağlamıştır. Özellikle seroloji, nöropatoloji ve deneysel psikoloji alanlarında laboratuvarlar kurarak bu alandaki araştırmaları desteklemiştir.
Mazhar Osman, yalnızca bir doktor ve akademisyen olarak değil, aynı zamanda sağlık alanında da önemli bir dernek kurucusudur. Türk Nöro-Psikiyatri Cemiyeti'nin yanı sıra, İçki ile Mücadele Cemiyeti gibi sağlık derneklerini de kurmuş ve Türk halkının sağlıklı yaşam konusunda bilinçlenmesine katkı sağlamıştır. Ayrıca, Sinir Hastalıkları (1935-1936) ve Keyif Veren Zehirler (1934) gibi önemli eserler kaleme almış, bu eserlerinde psikiyatri ve bağımlılık gibi konuları ele almıştır.
1933 yılında İstanbul Üniversitesi Psikiyatri Kliniği’nde Ordinaryüs Profesör olarak atanmış, 1941’de Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’ndeki başhekimlik görevinden emekli olana kadar akademik kariyerini sürdürmüştür. Emekliliğinden sonra da uzun yıllar öğretim üyeliğine devam etmiştir. Bu süre zarfında, Avrupa’daki ve Amerika’daki önemli sağlık kuruluşlarının onur üyeliklerine seçilmiş, uluslararası alanda saygınlık kazanmıştır.
Mazhar Osman, Türk psikiyatrisinin temellerini atmakla kalmamış, aynı zamanda bu alandaki bilimsel araştırmaların da önünü açmıştır. Türkiye'deki modern psikiyatri anlayışının inşa edilmesinde büyük bir rol oynamış, aynı zamanda halk sağlığına yönelik derneklerin kurulmasında öncülük etmiştir. Eğitimdeki katkıları ve yazdığı eserlerle Türk tıbbına olan etkisi uzun yıllar boyunca devam etmiştir.
Mazhar Osman’ın ölümünden sonra geride bıraktığı miras, psikiyatri ve ruh sağlığı alanında önemli bir referans noktası olmaya devam etmektedir. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, bir dönem "Mazhar Osman Hastanesi" olarak anılmış, onun adını taşır hale gelmiştir.