Ra'
Forum Koordinatör
- Katılım
- 25 Şubat 2025
- Mesajlar
- 1.469
- Tepkime puanı
- 92
- Puan
- 48
Matbaa günümüzdeki sınırsızlığına ulaşmadan, kitap basımları kolayca yapılıp geniş kitlelere ulaşmadan önce eserler el yazısıyla çoğaltılırdı. El yazısıyla sayısı arttırılan bu eserleri muhafaza etmek ayrı bir öneme sahipti.
Kitap yapma tekniğinde nişasta hamuru, doğal yapıştırıcı ve balmumu gibi maddeler kullanılmaktaydı. Bu maddeler haşereler için oldukça cezbedici ve besleyiciydi. Yazma eserleri zararlı haşerelerden korumak için ise kitabın ilk veya son yaprağına “Yâ Kebîkeç”, “Kebîkeç” ya da “Yâ hâfız yâ Kebîkeç” ifadesi yazılırdı.
Kebîkeç bu anlamıyla; el yazması eseri, zarar veren haşerelerden, kitap kurtlarından korumak için bir tılsımdır.
Francis Joseph Steingass’a göre kebîkeç “Bir tür yabani maydanoz; ölümcül zehir; sürüngen hayvanların baş meleği; hamamböceklerinin kıralı (Hindistan’da kitapların başında hamamböceği kıralının kitapları esirgemesi dileği yazılırdı).” anlamındadır.
“Düğün çiçeği” olarak bilinen kebîkeç, botanik yönden “ranunculaceae” bitki ailesine mensuptur. İbn Sina ve İbn Baytar’ın tıp eserlerinde kebîkeç bitkisinin tedavi eden yönlerinden bahsedilir. Günümüz tıp biliminde ise kebîkeç çeşitli rahatsızlıklarda drog -ilacın hammaddesi- olarak da kullanılır.
Kebîkeç bazı kaynaklara göre “böcekler aleminden sorumlu meleğin ismi”yken bazı kaynaklarda haşerattan koruyucu bir nevi tılsımdır. Tıp kaynaklarında ise zehirli fakat aynı zamanda belli şifaları olan bitkiye verilen isimdir.
Kaynakça
Gacek, Adam, “Arapça Elyazmalarında Kebîkeç”, çev. Ali Yaycıoğlu, Kebîkeç, Sayı:5, 1997.
Steingass, F., Persian-English Dictionary, Londra, 1977.
Yavuz, Mustafa, “Kebîkeç ﮐﺒﻴﻜﭻ ve Düğün Çiçeği: Ranunculus asiaticus L.”, Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları (The New History of Medicine Studies), Sayı: 12-13-14-15, İstanbul, 2006/2007/2008/2009.
Kitap yapma tekniğinde nişasta hamuru, doğal yapıştırıcı ve balmumu gibi maddeler kullanılmaktaydı. Bu maddeler haşereler için oldukça cezbedici ve besleyiciydi. Yazma eserleri zararlı haşerelerden korumak için ise kitabın ilk veya son yaprağına “Yâ Kebîkeç”, “Kebîkeç” ya da “Yâ hâfız yâ Kebîkeç” ifadesi yazılırdı.
Kebîkeç bu anlamıyla; el yazması eseri, zarar veren haşerelerden, kitap kurtlarından korumak için bir tılsımdır.
Francis Joseph Steingass’a göre kebîkeç “Bir tür yabani maydanoz; ölümcül zehir; sürüngen hayvanların baş meleği; hamamböceklerinin kıralı (Hindistan’da kitapların başında hamamböceği kıralının kitapları esirgemesi dileği yazılırdı).” anlamındadır.
“Düğün çiçeği” olarak bilinen kebîkeç, botanik yönden “ranunculaceae” bitki ailesine mensuptur. İbn Sina ve İbn Baytar’ın tıp eserlerinde kebîkeç bitkisinin tedavi eden yönlerinden bahsedilir. Günümüz tıp biliminde ise kebîkeç çeşitli rahatsızlıklarda drog -ilacın hammaddesi- olarak da kullanılır.
Kebîkeç bazı kaynaklara göre “böcekler aleminden sorumlu meleğin ismi”yken bazı kaynaklarda haşerattan koruyucu bir nevi tılsımdır. Tıp kaynaklarında ise zehirli fakat aynı zamanda belli şifaları olan bitkiye verilen isimdir.
Kaynakça
Gacek, Adam, “Arapça Elyazmalarında Kebîkeç”, çev. Ali Yaycıoğlu, Kebîkeç, Sayı:5, 1997.
Steingass, F., Persian-English Dictionary, Londra, 1977.
Yavuz, Mustafa, “Kebîkeç ﮐﺒﻴﻜﭻ ve Düğün Çiçeği: Ranunculus asiaticus L.”, Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları (The New History of Medicine Studies), Sayı: 12-13-14-15, İstanbul, 2006/2007/2008/2009.
