Ra'
Forum Koordinatör
- Katılım
- 25 Şubat 2025
- Mesajlar
- 1.450
- Tepkime puanı
- 90
- Puan
- 48
Bir tabiat olayını, bir varlığın meydana gelişini, tabiat elemanlarından birinde olan bir değişikliği, olağanüstü hakikat ve akıldışı açıklamalarla anlatan hikaye. Efsanenin temeli olan olay, halkın hayalinde şekil değiştirerek ağızdan ağıza, nesilden nesile geçer.
Her milletin kendi dilinde birçok efsanesi vardır.
Bunlardan bazıları birçok millet tarafından benimsenmiş ve aynı efsane başka isimlerle birçok dilde yerleşmiştirefsane
Efsan ve fesane şekillerinde de görülen kelime aslen Farsçadır. hikaye ve sergüzeşt manasına gelmektedir. Geçmiş halleri nakil ve anlatmak için kullanılmıştır. Zamanla hakikatlar görünmez olmuş, halk, mesel muharrefi olarak masal şeklinde söylemiştir. Kelime; meşhur ve şayi manalarına da kullanılmıştır. Bu yönüyle dillerde destan olmuş manasına gelmiştir. Gerçekte efsane asılsız, boş mesel; kıssa ve hikaye demektir.
Bu şekilde sözlü gelenekteki masallara Osmanlı Türkçesinde Arapça usture kelimesinin çokluk şekli olan esatir denmiştir. Yunancada "mitos, mit" kelimeleri zamanla dilimize girmiş, kelime mythe şekliyle batı dillerine de geçmiştir. Türkçede, Fransızcadan geçen legende kelimesinin yer yer kullanıldığı görülmüştür.
Başladığı tarih belli olmamakla birlikte bir efsanenin, bir masalın veya bir destanın çeşitli değişikliklere uğratılarak zamanımızda ayrı ayrı deyişlerle yaşadığı bir gerçektir. Bu söyleyiş şekillerindeki farklılığı asıl mevzuyu kaybetmemekle birlikte efsanelerde de görmek mümkündür. Efsaneler daha ziyade inançla ilgili hususlarda ortaya çıkmış, hemen her yer üzerine söylenmiş; kainattaki varlıkların ve hadiselerin oluş şekillerini, gerçek olsun ya da olmasın, bir sebebe bağlayarak izah etmeye çalışan halk edebiyatı mahsulleridir. Kaynaklarını tarihe, dine dayandırmakla birlikte, masalları da beslenme sahasına alan efsanelerin, inanç yönü asıl ağırlığı teşkil eder. Fakat efsanelerde verilen inançla ilgili meseleler; insanlığın asıl doğru inancı çerçevesinde olduğu gibi, mahalli ve milli inançların, hurafelerin de tesirinde kaldığı görülür. Anlatılan hadiseler insanoğlunu belirli bir yere bağlamakla birlikte mekanla ilgili isimlerin de verilmesine sebep olmuştur.
Varlıkların yaratılışında ve hadiselerin ortaya çıkmasında efsaneler:
Teogoni (çok tanrıcılık), kozmogoni (kainatın nasıl meydana geldiği), antropogoni (insanın nasıl varolduğu), eskatoloji (insan ve dünyanın geleceği) olmak üzere dört kolda toplanmaktadır.
Her milletin kendi dilinde birçok efsanesi vardır.
Bunlardan bazıları birçok millet tarafından benimsenmiş ve aynı efsane başka isimlerle birçok dilde yerleşmiştirefsane
Efsan ve fesane şekillerinde de görülen kelime aslen Farsçadır. hikaye ve sergüzeşt manasına gelmektedir. Geçmiş halleri nakil ve anlatmak için kullanılmıştır. Zamanla hakikatlar görünmez olmuş, halk, mesel muharrefi olarak masal şeklinde söylemiştir. Kelime; meşhur ve şayi manalarına da kullanılmıştır. Bu yönüyle dillerde destan olmuş manasına gelmiştir. Gerçekte efsane asılsız, boş mesel; kıssa ve hikaye demektir.
Bu şekilde sözlü gelenekteki masallara Osmanlı Türkçesinde Arapça usture kelimesinin çokluk şekli olan esatir denmiştir. Yunancada "mitos, mit" kelimeleri zamanla dilimize girmiş, kelime mythe şekliyle batı dillerine de geçmiştir. Türkçede, Fransızcadan geçen legende kelimesinin yer yer kullanıldığı görülmüştür.
Başladığı tarih belli olmamakla birlikte bir efsanenin, bir masalın veya bir destanın çeşitli değişikliklere uğratılarak zamanımızda ayrı ayrı deyişlerle yaşadığı bir gerçektir. Bu söyleyiş şekillerindeki farklılığı asıl mevzuyu kaybetmemekle birlikte efsanelerde de görmek mümkündür. Efsaneler daha ziyade inançla ilgili hususlarda ortaya çıkmış, hemen her yer üzerine söylenmiş; kainattaki varlıkların ve hadiselerin oluş şekillerini, gerçek olsun ya da olmasın, bir sebebe bağlayarak izah etmeye çalışan halk edebiyatı mahsulleridir. Kaynaklarını tarihe, dine dayandırmakla birlikte, masalları da beslenme sahasına alan efsanelerin, inanç yönü asıl ağırlığı teşkil eder. Fakat efsanelerde verilen inançla ilgili meseleler; insanlığın asıl doğru inancı çerçevesinde olduğu gibi, mahalli ve milli inançların, hurafelerin de tesirinde kaldığı görülür. Anlatılan hadiseler insanoğlunu belirli bir yere bağlamakla birlikte mekanla ilgili isimlerin de verilmesine sebep olmuştur.
Varlıkların yaratılışında ve hadiselerin ortaya çıkmasında efsaneler:
Teogoni (çok tanrıcılık), kozmogoni (kainatın nasıl meydana geldiği), antropogoni (insanın nasıl varolduğu), eskatoloji (insan ve dünyanın geleceği) olmak üzere dört kolda toplanmaktadır.
