Başıbozuklar ( Deliler)

Günümüzdeki özel kuvvetler yapılanmasıdır.
Düşmana ilk saldırıyı onlar yapar, ölümden korkmazlar, korku salarlar, tek amaçları mümkün olduğunca çok düşman imha etmek ve cenk meydanında
şehadet şerbetini içmektir.
Genel itibari ile Türkmen Yörük kökenli gençlerdir. Paşalarının en güvendiği sağ kollarıdır. Cesaretleri ve yaralılıkları ile büyük saygı görürlerdi. Buna istinaden gösterişli,ihtişamlı kıyafetler içinde olmaları uygun görülmüştür.
Daha sonraları aralarına çeşitli kökenden askerler de alınmıştır.
Savaş zamanları dışında kervanların güvenlikleri ve bulundukları çevrede asayişi teminle görevlendirilmişlerdir.
Namlı ve saygın oldukları için asayişe hakim olmaları normaldi.
Zeybekler :
Zeybekler ve başıbozuklar ilk Selçuklular devrinde görülmeye başlandı. Uç beyleri bu konuda önder olmuştur.
Oğuzların Gaziyan kolu Serdengectilerin son koludurlar.
Anadolu 'ya ilk gelen Oguz Türklerinin bir Ocağıdır.
Zeybeklik bir teşkilattan çok ,bir halk mukavemet ve akıncı halidir.
Efe kelimesi, öz Türkçe 'dir. Ege'de kullanılır. Zeybek gurupları içinde Efe, komutan görevi yapardı .
12.yy sonlarında uç beyliklerince toplumun can ve mal güvenliğini korumak amacıyla oluşturulan akıncı birliğinde tüm yiğitlerin başı Efe , onun emrindeki kolbeyi olan yiğitler Zeybek, ve en genç askerler de Kızan olarak anılırlardı.
Ankara, Bolu ve çevresinde Seğmen(seymen) , Erzurum 'da Dadaş olarak isimlendirilirler.
Zeybek, koruyan kollayan anlamında Say Bek ' den gelir.

Derleme Olcay Serici
Kaynaklar. Yurt ansiklopedisi
Şahin Efe Yılmaz (odemişli efeler. Org)
Enver Behnan Şapolyo
Mehmet Korkmaz Efe
...ve diğer..